बौद्धिक वातावरणावर परिणाम करणारा सर्वात महत्त्वाचा घटक खालीलपैकी कोणता आहे?

विकास म्हणजे अवयवांच्या चांगल्या आणि वर्धित कार्यासाठी संरचनेत झालेली वाढ. हे आनुवंशिक आणि पर्यावरणाच्या परस्परसंवादाचे उत्पादन आहे.

• शारीरिक, बौद्धिक, सामाजिक-भावनिक आणि भाषा यासारखी विकासाची प्रमुख क्षेत्रे एकात्मिक आणि समग्र प्रक्रियेत विकसित केली जातात.
• बौद्धिक विकास किंवा मनाचे बौद्धिक वातावरण म्हणजे समस्या समजून घेणे, शिकणे, तर्क करणे, विचार करणे, समजून घेणे आणि सोडवणे या क्षमतेच्या विकासास सूचित करते.
• बौद्धिक विकासावर कौटुंबिक वातावरण, पालक-मुलाचे नाते, जन्मजात क्षमता, जैविक परिपक्वता, सामाजिक प्रभाव, समतोल, इत्यादींसह अनेक घटकांचा प्रभाव असू शकतो.
• बौद्धिक वातावरणावर परिणाम करण्यासाठी कौटुंबिक वातावरण सर्वात महत्वाचे आहे:
  • मुलामध्ये वंशपरंपरागत वैशिष्ट्ये प्रदान करण्याच्या दृष्टिकोनातून कुटुंब खूप महत्वाचे आहे. हे मुलाला  शिकण्याची संधी आणि चांगले उत्साहवर्धक वातावरण देखील प्रदान करते.
  • कुटुंबात, मूल इतरांचे निरीक्षण आणि अनुकरण करण्यास शिकते. कुटुंब आणि आजूबाजूच्या लोकांचे निरीक्षण करून ते भाषा, सवयी शिकते.
  • मुलांना चांगल्या शाळा, ग्रंथालय, आरोग्यदायी मनोरंजनाच्या सुविधा, आरोग्य सुविधा इत्यादी ज्ञान मिळवून देणार्‍या सुविधा कुटुंबाने दिल्यास त्यांच्यात शक्यता आणि चांगली बौद्धिक क्षमता विकसित होईल.

  • मुले प्रथम त्यांच्या पालकांकडून किंवा त्यांच्या कुटुंबाकडून शिकू लागतात कारण ते विकासाची मूलभूत तत्त्वे तयार करून त्यांचा प्रभावी सर्वांगीण विकास सुनिश्चित करते.

त्यामुळे बौद्धिक वातावरणावर परिणाम करण्यासाठी 'कौटुंबिक वातावरण' सर्वात महत्त्वाचे आहे, असा निष्कर्ष काढला जाऊ शकतो.

Additional Information

विकासाची इतर क्षेत्रे: