राज्यघटनेच्या कोणत्या अनुच्छेदानुसार स्वतंत्र अनुसूचित जमाती आयोगाची स्थापना करण्यात आली?

338-A हे योग्य उत्तर आहे. 

• भारतीय राज्यघटनेच्या अनुच्छेद 338A मध्ये अनुसूचित जमातींसाठी स्वतंत्र राष्ट्रीय आयोगाची तरतूद आहे.

Important Points

• आयोगामध्ये एक अध्यक्ष, उपाध्यक्ष आणि इतर तीन सदस्य असतील.
• आयोगाचे अध्यक्ष, उपाध्यक्ष आणि इतर सदस्यांची नियुक्ती राष्ट्रपतीद्वारे केली जाईल
  • त्यांच्या सेवेच्या अटी आणि पदाचा कार्यकाळ राष्ट्रपती निश्चित करतील.​
• आयोगाची काही महत्त्वाची कर्तव्ये पुढीलप्रमाणे आहेत:
  • संविधानात अनुसूचित जमातींसाठी प्रदान केलेल्या सुरक्षेशी संबंधित सर्व बाबींची तपासणी आणि निरीक्षण करणे.
  • अनुसूचित जमातींचे हक्क आणि संरक्षणापासून वंचित राहण्याच्या संदर्भात विशिष्ट तक्रारींची चौकशी करणे.
  • अनुसूचित जमातींच्या सामाजिक-आर्थिक विकासाच्या नियोजन प्रक्रियेत सहभागी होणे आणि सल्ला देणे.
  • केंद्र आणि कोणत्याही राज्याच्या अंतर्गत त्यांच्या विकासाच्या प्रगतीचे मूल्यमापन करणे.
  • अनुसूचित जमातींशी संबंधित योजना आणि कार्यक्रमांच्या कामकाजाचा वार्षिक अहवाल राष्ट्रपतींना सादर करणे.
• राष्ट्रपती केंद्राशी संबंधित शिफारशींवर केलेल्या किंवा प्रस्तावित केलेल्या कारवाईच्या स्पष्टीकरणासह संसदेच्या प्रत्येक सभागृहासमोर अशी कोणतीही शिफारस नाकारण्याची कारणे, जर असेल तर त्या स्पष्टीकरणासह असे अहवाल ठेवतील.