CBSE द्वारे लागू केलेल्या शिक्षणाच्या प्रगतीशील नमुन्यामध्ये, मुलांचे समाजीकरण अशा प्रकारे केले जाते की त्यांच्याकडून अशी अपेक्षा केली जाते:

NCERT (नॅशनल कौन्सिल ऑफ एज्युकेशनल रिसर्च अँड ट्रेनिंग) अंतर्गत CBSE ने राष्ट्रीय धोरणे आणि प्रगतीशील शैक्षणिक कल्पना आणि अध्यापनशास्त्रीय पद्धतींसाठी प्रगतीशील शिक्षणाचा नमुना लागू केला आहे.

Key Points

'प्रगतीशील शिक्षणा' ही संकल्पना मांडणाऱ्या जॉन ड्यूईला असे वाटले की शिक्षण ही एक सामाजिक प्रक्रिया आहे आणि शाळेच्या मुख्य कार्यांपैकी एक म्हणजे मुलांच्या सामाजिकीकरणात मदत करणे. त्याचा विश्वास होता की-

• मानवी जीवन हे केवळ जैविक आणि शारीरिक क्रियांचे परिणाम नसल्यामुळे, मुलाला अस्तित्वाच्या बौद्धिक, सामाजिक आणि सांस्कृतिक पैलूंचे प्रशिक्षण देखील मिळावे लागते.
• मुलाला सामाजिक, संस्कारित आणि एकत्र जगण्याचे ज्ञान आणि कौशल्ये प्रदान करणे आवश्यक आहे.
• घर, शेजार, समुदाय, धर्म, मीडिया इत्यादींचा मुलाच्या समाजीकरणावर मोठा प्रभाव असतो.
• स्वातंत्र्य, सर्जनशील आत्म-अभिव्यक्ती आणि सक्रिय सहभाग हे या सिद्धांताचे मुख्य घटक आहेत.
• या शैक्षणिक कार्यक्रमाचे मुख्य गुण हे करून शिकणे, हाताशी धरून प्रकल्प आणि अनुभवातून शिकणे.
• वाचन, लेखन, संप्रेषण, वस्तू हाताळणे, निर्णय घेणे, गोष्टींचे परीक्षण आणि विश्लेषण करणे, समूहात राहणे  इ. यासारखी काही आवश्यक कौशल्ये विकसित करण्यास मदत करते.
• मुलाला अस्तित्वाच्या बौद्धिक, सामाजिक आणि सांस्कृतिक पैलूंचे प्रशिक्षण घेणे आवश्यक आहे. समूहाचा स्वीकृत आणि प्रभावी सदस्य होण्यासाठी सक्रिय सहभागाने गटाचे नियम आणि मूल्ये शिकणे आवश्यक आहे.

अशाप्रकारे वर नमूद केलेल्या मुद्द्यांवरून, हे स्पष्ट होते की CBSE द्वारे लागू केलेल्या शिक्षणाच्या प्रगतीशील नमुन्यामध्ये, मुलांचे सामाजिकीकरण अशा प्रकारे केले जाते की त्यांनी समूह कार्यात सक्रिय सहभागी व्हावे आणि सामाजिक कौशल्ये शिकावीत.