Question
Download Solution PDFभारतामध्ये, जेव्हा एखाद्या राष्ट्रपतीला संविधानाच्या उल्लंघनासाठी महाभियोग चालवायचा असतो, तेव्हा आरोपाला प्राधान्य _________द्वारे दिले जाते
Answer (Detailed Solution Below)
Detailed Solution
Download Solution PDFयोग्य उत्तर म्हणजे संसदेचे सभागृह .
Key Points
- राष्ट्रपतींच्या महाभियोगाची प्रक्रिया :
- जेव्हा एखाद्या राष्ट्रपतीवर संविधानाचे उल्लंघन केल्याबद्दल महाभियोग चालवायचा असेल, तेव्हा संसदेच्या कोणत्याही सभागृहाद्वारे आरोपाला प्राधान्य दिले जाईल.
- महाभियोगाच्या आरोपांवर लोकसभेच्या एक चतुर्थांश सदस्यांची स्वाक्षरी असते.
- भारताच्या राष्ट्रपतींना 14 दिवसांची नोटीस देण्यात आली आहे.
- त्यानंतर, लोकसभेने महाभियोगाचे आरोप दोन तृतीयांश बहुमताने पास केले आणि ते राज्यसभेकडे पाठवले.
- त्यानंतर , राज्यसभा आरोपांची चौकशी करते.
- राज्यसभेत आरोपांची चौकशी सुरू असताना, राष्ट्रपतींना कामकाजात बसण्याचा अधिकार आहे.
- राज्यसभेने आरोप मान्य केले आणि ते दोन तृतीयांश बहुमताने मंजूर केले आणि राष्ट्रपती काढून टाकले .
Additional Information
- केंद्रीय मंत्री परिषद
- अनुच्छेद 75 भारताच्या राष्ट्रपतींद्वारे मंत्रिपरिषदेच्या नियुक्तीशी संबंधित आहे.
- मंत्रिपरिषद राष्ट्रपतींना त्यांच्या कार्यात मदत आणि सल्ला देते .
- हे भारतीय राजकारणातील सर्वोच्च कार्यकारी मंडळाचे प्रतिनिधित्व करते.
- याला कॅबिनेट असेही म्हणतात, जेथे बहुतेक कार्यकारी निर्णय घेतले जातात.
- लोकसभा
- लोकसभा हे भारताच्या द्विसदनी संसदेचे कनिष्ठ सभागृह आहे.
- लोकसभेचे हिंदी नाव 14 मे 1954 रोजी लोकसभेने स्वीकारले.
- लोकसभेचा पूर्ण कालावधी 5 वर्षांचा असतो.
- 1971 ते 1977 पर्यंतची पाचवी लोकसभा ( 5 वर्षे 10 महिने आणि 6 दिवस) ही भारतातील सर्वात मोठी लोकसभा आहे.
- 1998 ते 1999 पर्यंतची बारावी लोकसभा ( 1 वर्ष 1 महिना आणि 4 दिवस) ही भारतातील सर्वात लहान लोकसभा आहे.
- लोकसभेची स्थापना घटनेच्या अनुच्छेद 81 नुसार केली जाते.
- जी.व्ही मावळणकर हे लोकसभेचे जनक आहेत.
- लोकसभेचे कमाल संख्याबळ 550 इतके निश्चित केले आहे.
- मनी बिल फक्त लोकसभेत मांडता येते राज्यसभेत नाही.
- उत्तर प्रदेशमध्ये लोकसभेची सर्वाधिक सदस्यसंख्या आहे.
- राज्यसभा
- राज्यसभा हे भारताच्या द्विसदनीय संसदेचे वरचे सभागृह आहे.
- राज्यसभा हे ज्येष्ठांचे घर म्हणून ओळखले जाते.
- भारतीय संविधानाच्या अनुच्छेद 80 नुसार राज्यसभेची स्थापना केली जाते.
- राज्यसभा ही कायमस्वरूपी संस्था असून ती विसर्जित होत नाही.
- टीप - राज्यसभेचे कमाल संख्याबळ 250 इतके निश्चित केले आहे.
- राज्यसभेत सध्या सर्वाधिक 245 सदस्य आहेत.
- त्याच्या 245 सदस्यांपैकी 233 एकल हस्तांतरणीय मतांचा वापर करून राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांच्या विधानसभांद्वारे निवडले जातात.
- 12 सदस्य भारताचे राष्ट्रपती नियुक्त करतात.
- राज्यसभेतील एक तृतीयांश सदस्य दर दोन वर्षांनी निवृत्त होतात .
- राज्यसभा ही राज्यघटनेच्या संघीय स्वरूपाचे प्रतिनिधित्व करते.
- भारताचे उपराष्ट्रपती हे राज्यसभेचे पदसिद्ध अध्यक्ष असतात.
Last updated on Jun 27, 2025
-> RRB NTPC Under Graduate Exam Date 2025 will be out soon on the official website of the Railway Recruitment Board.
-> RRB NTPC Exam Analysis 2025 is LIVE now. All the candidates appearing for the RRB NTPC Exam 2025 can check the complete exam analysis to strategize their preparation accordingly.
-> The RRB NTPC Admit Card will be released on its official website for RRB NTPC Under Graduate Exam 2025.
-> Candidates who will appear for the RRB NTPC Exam can check their RRB NTPC Time Table 2025 from here.
-> The RRB NTPC 2025 Notification released for a total of 11558 vacancies. A total of 3445 Vacancies have been announced for Undergraduate posts like Commercial Cum Ticket Clerk, Accounts Clerk Cum Typist, Junior Clerk cum Typist & Trains Clerk.
-> A total of 8114 vacancies are announced for Graduate-level posts in the Non-Technical Popular Categories (NTPC) such as Junior Clerk cum Typist, Accounts Clerk cum Typist, Station Master, etc.
-> Prepare for the exam using RRB NTPC Previous Year Papers.
-> Get detailed subject-wise UGC NET Exam Analysis 2025 and UGC NET Question Paper 2025 for shift 1 (25 June) here