रशियन क्रांती MCQ Quiz in मराठी - Objective Question with Answer for Russian Revolution - मोफत PDF डाउनलोड करा

Key Points 

• बोल्शेविक क्रांती, ज्याला ऑक्टोबर क्रांती देखील म्हणतात, रशियामध्ये 1917 मध्ये झाली.
• यामुळे हंगामी सरकार उलथून टाकण्यात आले आणि सोव्हिएत युनियनची स्थापना झाली.
• ही क्रांती 20 व्या शतकातील साम्यवादाच्या प्रसारातील एक महत्त्वाची घटना होती.
• उद्योगाचे राष्ट्रीयीकरण आणि जमिनीचे पुनर्वितरण यासह राजकीय, सामाजिक आणि आर्थिक जीवनातील मोठ्या बदलांच्या मालिकेद्वारे त्याचे वैशिष्ट्य होते.

Additional Information

योग्य उत्तर पर्याय 3 आहे.
Key Points

• एप्रिल 1917 मध्ये बोल्शेव्हिक नेते व्लादिमीर लेनिन निर्वासनातून रशियात परतले.
• युद्ध संपुष्टात आणावे, शेतकर्‍यांना जमिनी हस्तांतरित कराव्यात आणि बँकांचे राष्ट्रीयीकरण करावे, अशी घोषणा त्यांनी केली.
• या तीन मागण्या लेनिनचे एप्रिल शोधनिबंध होते.
• बोल्शेव्हिक पक्षातील इतर बहुतेकांना सुरुवातीला एप्रिल शोधनिबंधाचे आश्चर्य वाटले कारण त्यांना वाटले की समाजवादी क्रांतीची ही अद्याप वेळ नाही आणि तात्पुरत्या सरकारला पाठिंबा देण्याची आवश्यकता आहे.
• तथापि, त्यानंतरच्या काही महिन्यांतील घडामोडींनी त्यांचा दृष्टिकोन बदलला आणि ऑक्टोबर 1917 च्या बोल्शेव्हिक क्रांतीला जन्म दिला.
• युद्ध संपविणे, शेतकर्‍यांना जमीन हस्तांतरित करणे आणि बँकांचे राष्ट्रीयीकरण करणे या लेनिनच्या विचारांमुळे रशियन समाजात आमूलाग्र बदल घडून आले. 

योग्य उत्तर पेट्रोग्राड आहे.

Key Points

• रशियात अनेक दशकांपासून सामाजिक अशांतता पसरली होती.
• 1900 च्या दशकाच्या सुरुवातीस, रशिया युरोपमधील सर्वात गरीब देशांपैकी एक होता जिथे भरपूर शेतकरी आणि गरीब औद्योगिक कामगारांची वाढती संख्या होती.
• 1917 सालापर्यंत झार आणि बहुतेक रशियन लोकांचे नाते तुटले होते.
• सरकारी भ्रष्टाचार आणि अकार्यक्षमता मोठ्या प्रमाणात होती.
• रशियन संसदेचे- ड्युमा अधूनमधून विघटन सह झारच्या प्रतिक्रियावादी धोरणांनी आगीत तेल ओतले.
• पहिल्या महायुद्धात रशियन सरकारचे अकार्यक्षम वर्तन शवपेटीतील शेवटचे खिळ ठरले.
• 1917 च्या रशियन राज्यक्रांतीदरम्यान दोन क्रांती झाल्या.
• पहिली क्रांती फेब्रुवारीमध्ये झाली ज्यामुळे शाही सरकार कोसळले.
• ऑक्टोबरमध्ये दुसरी क्रांती झाली ज्यामुळे बोल्शेविक सत्तेवर आले.
• दुष्काळग्रस्त औद्योगिक पेट्रोग्राड सोव्हिएत कामगार आणि संतप्त आंदोलक 23 फेब्रुवारी 1917 रोजी सेंट पीटर्सबर्गच्या रस्त्यावर उतरले.
• सुरुवातीला दंगलखोरांना गोळ्या घालण्याच्या आदेशाला प्रतिसाद दिल्यानंतर जवानांनी पक्षांतर केले. त्यांनी आपल्या अधिकाऱ्यांना गोळ्या घातल्या आणि उठावाचा भाग बनले. 
• काही दिवसांतच रशियाच्या संसदेने अलेक्झांडर केरेन्स्की यांच्या नेतृत्वाखाली नवे हंगामी सरकार स्थापन केले आणि रशियाच्या झारला गादी सोडणे भाग पडले.
• 16 ऑक्टोबर 1917 रोजी लेनिनने पेट्रोग्राड सोव्हिएत व बोल्शेविक पक्ष यांना एकत्र करून समाजवादी सत्ता काबीज केली. 
• 24 ऑक्टोबर 1917 रोजी समाजवादी उठावाला सुरुवात झाली.
• त्यांनी सेंट पीटर्सबर्ग आणि रशियामधील महत्त्वाच्या ठिकाणांवर कब्जा केला आणि लवकरच लेनिनचे प्रमुख म्हणून नवीन सरकार स्थापन केले आणि स्वतःचे नाव 'कम्युनिस्ट पक्ष' असे ठेवले.

म्हणून, 1917 च्या रशियन राज्यक्रांतीची सुरुवात पेट्रोग्राड शहरात झाली. 

'रक्तरंजित रविवार' ची घटना सेंट पीटर्सबर्ग मध्ये घडली होती.

Key Points 

• इ.स. 1904 हे वर्ष रशियन कामगारांसाठी विशेषतः वाईट होते.
• अत्यावश्यक वस्तूंच्या किमती इतक्या वेगाने वाढल्या की मूळ वेतनात 20 टक्क्यांनी घट झाली.
• कामगार संघटनांचे सदस्यत्व झपाट्याने वाढले.
• 1904 मध्ये स्थापन झालेल्या रशियन कामगारांच्या सभेतील चार सदस्यांना पुतिलोव्ह आयर्न वर्क्समध्ये बरखास्त करण्यात आले तेव्हा औद्योगिक कारवाईची मागणी करण्यात आली.
• पुढील काही दिवसांत सेंट पीटर्सबर्गमधील 110,000 पेक्षा जास्त कामगारांनी काम बंद केले आणि कामकाजाचा दिवस आठ तासांपर्यंत कमी करणे, वेतनात वाढ करणे आणि कामकाजाच्या परिस्थितीत सुधारणा करण्याची मागणी केली.
• फादर गॅपॉन यांच्या नेतृत्वाखाली कामगारांची मिरवणूक सेंट पीटर्सबर्ग येथील विंटर पॅलेसमध्ये पोहोचली तेव्हा पोलीस आणि कॉसॅक्सने त्यावर हल्ला केला.
• 100 पेक्षा जास्त कामगार ठार मारले गेले आणि सुमारे 300 जखमी झाले.
• रक्तरंजित रविवार म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या या घटनेने, घटनांच्या मालिकेला सुरुवात झाली जी 1905 ची क्रांती म्हणून ओळखली गेली.
• देशभरात संप झाले आणि विद्यार्थी संघटनांनी नागरी स्वातंत्र्याच्या अभावाची तक्रार करत सभात्याग केला तेव्हा विद्यापीठे बंद पडली.

• वकील, डॉक्टर, अभियंते आणि इतर मध्यमवर्गीय कामगारांनी संघटनांची स्थापना केली आणि संविधान सभेची मागणी केली.

म्हणून, आपण असा निष्कर्ष काढू शकतो की 'रक्तरंजित रविवार' ची घटना  सेंट पीटर्सबर्ग येथे घडली होती.

झारला चुकीची शिक्षा व्हावी हा लेनिनच्या प्रसिद्ध 'एप्रिल थीसेस'चा भाग नव्हता.

Key Points 

• एप्रिल 1917 मध्ये, बोल्शेविक नेते व्लादिमीर लेनिन त्याच्या निर्वासनातून रशियाला परतले.
• त्यांनी आणि बोल्शेविकांनी 1914 पासून युद्धाला विरोध केला होता.
• आता त्याला वाटले की सोव्हिएतांनी सत्ता ताब्यात घेण्याची वेळ आली आहे.
• त्याने घोषित केले की:
  • युद्ध बंद करण्यात यावे
  • शेतकऱ्यांच्या जमिनी हस्तांतरित कराव्यात
  • बँकांचे राष्ट्रीयीकरण करावे
• या तीन मागण्या लेनिनच्या 'एप्रिल थीसेस ' होत्या.
• त्यांनी असा युक्तिवाद केला की बोल्शेविक पक्षाने नवीन मूलगामी उद्दिष्टे दर्शवण्यासाठी स्वतःचे नाव बदलून कम्युनिस्ट पक्ष ठेवले.
• बोल्शेविक पक्षातील इतर बहुतेकांना सुरुवातीला एप्रिल थिसिसने आश्चर्य वाटले.
• त्यांना वाटले की समाजवादी क्रांतीची वेळ अजून आलेली नाही आणि हंगामी सरकारला पाठिंबा देण्याची गरज आहे.

• पण त्यानंतरच्या काही महिन्यांच्या घडामोडींनी त्यांचा दृष्टिकोन बदलला.

म्हणून, आपण असा निष्कर्ष काढू शकतो की झारला चुकीच्या कृत्याची शिक्षा द्यावी हा लेनिनच्या प्रसिद्ध 'एप्रिल थीसेस'चा भाग नव्हता.

पर्याय 4 म्हणजेच रशियन क्रांती हे योग्य उत्तर आहे.

• सामाजिक, आर्थिक आणि राजकीय न्यायाची संकल्पना रशियन राज्यक्रांतीतून घेण्यात आली आहे.
• रशियन क्रांती हा रशियन साम्राज्याच्या संपूर्ण प्रदेशातील राजकीय आणि सामाजिक क्रांतीचा काळ होता, ज्याची सुरुवात 1917 मध्ये राजेशाही संपुष्टात आल्यावर झाली. 
• त्याचे नेतृत्व व्लादिमीर लेनिन यांनी केले.
• स्वातंत्र्य, समानता आणि बंधुत्वाचे आदर्श फ्रेंच राज्यक्रांतीतून घेतले गेले.
• अमेरिकन राज्यघटनेतून मूलभूत हक्क घेतले गेले.
• "कायद्याद्वारे स्थापित कार्यपद्धती" ही संकल्पना जपानकडून घेण्यात आली होती.

प्रसिद्ध क्रांती:-

योग्य उत्तर रशियन क्रांती हे आहे.

• "जगातील कामगारांनो, एक व्हा.तुमच्याकडे तुमच्या बेड्यांशिवाय गमावण्यासाठी काहीच नाही!” हे शेवटच्या तीन वाक्यांचे लोकप्रियीकरण आहे आणि कोणत्याही अधिकृत भाषांतरात आढळत नाही.
• “जगातील कामगारांनो, एक व्हा” ही घोषणा रशियन क्रांतीशी (किंवा सोव्हिएत युनियन) संबंधित होती.

 Additional Information

योग्य उत्तर फिनलँड आहे. 

 Key Points

• फिनलँड हा पूर्वीच्या USSR चा भाग नव्हता.
• 1991 मध्ये, सोव्हिएत युनियनमध्ये सध्याचा रशिया, युक्रेन, बेलारूस, मोल्दोव्हा, लॅटव्हिया, लिथुआनिया, एस्टोनिया, आर्मेनिया, जॉर्जिया, अझरबैजान, तुर्कमेनिस्तान, उझबेकिस्तान, ताजिकिस्तान, किर्गिस्तान आणि कझाकिस्तान यांचा समावेश होता.
• त्यात ट्रान्सनिस्ट्रिया, आर्टकॅश (नागोर्नो-काराबाख), दक्षिण ओसेशिया, अबखाझिया, डोनेस्तक आणि लुहान्स्क या विवादित प्रदेशांचाही समावेश होता. त्यात काही विवादित सीमावर्ती प्रदेश (जसे की ताबारोव बेट आणि बोलशोय उस्सुरिस्की बेट) देखील समाविष्ट आहेत जे USSR च्या कोसळल्यानंतर चीनला हस्तांतरित केले गेले आहेत.
• पोलंड, फिनलँड, अलास्का (USA चे एक राज्य), कार्स आणि अर्दाहान (तुर्कस्तानचा भाग) आणि चीन आणि इराणमधील प्रदेशांचे काही अतिरिक्त तुकडे हे रशियन साम्राज्याचा भाग होते परंतु सोव्हिएत युनियनचा भाग नव्हते. .
• USSR ची राजधानी मॉस्को होती, जी आधुनिक रशियाची राजधानी देखील आहे.

 Additional Information

• रशियन क्रांतीने झार निकोलस II ची राजेशाही उलथून टाकल्यानंतर पाच वर्षांनी, 1922 मध्ये USSR ची स्थापना झाली.
• त्याच्या अस्तित्वादरम्यान, USSR जगातील क्षेत्रफळानुसार सर्वात मोठा देश होता. त्यात 8.6 दशलक्ष चौरस मैल (22.4 दशलक्ष चौरस किलोमीटर) पेक्षा जास्त आणि पश्चिमेकडील बाल्टिक समुद्रापासून पूर्वेकडील पॅसिफिक महासागरापर्यंत 6,800 मैल (10,900 किलोमीटर) पसरलेले आहे.
• USSR ची स्थापना झाल्यानंतर अनेक दशकांनंतर, रशियन-वर्चस्व असलेले सोव्हिएत युनियन जगातील सर्वात शक्तिशाली आणि प्रभावशाली राज्यांपैकी एक बनले आणि अखेरीस 15 प्रजासत्ताकांचा समावेश केला-रशिया, युक्रेन, जॉर्जिया, बेलोरशिया, उझबेकिस्तान, आर्मेनिया, अझरबैजान, कझाकिस्तान, कझाकिस्तान, एम. तुर्कमेनिस्तान, ताजिकिस्तान, लाटविया, लिथुआनिया आणि एस्टोनिया.

बरोबर उत्तर कार्ल मार्क्स आहे.

Key Points 

• 5 मे, 1818 रोजी, कार्ल मार्क्सचा जन्म आधुनिक जर्मनीतील ट्रायर शहरात झाला, जे त्यावेळी प्रशियाचे राज्य म्हणून ओळखले जाते.
• ते एक प्रसिद्ध तत्त्वज्ञ, अर्थशास्त्रज्ञ आणि राजकीय विचारवंत होते.
• ते कामगार वर्गाचे समर्थक होते आणि त्यांनी युक्तिवाद केला की औद्योगिक समाज भांडवलशाही आहे आणि भांडवलदारांचा नफा कामगारांनी निर्माण होतो.
• त्यांचा असा विश्वास होता की भांडवलशाही उलथवून टाकण्यासाठी कामगारांना एक समाजवादी समाज निर्माण करावा लागेल जिथे सर्व मालमत्ता सामान्यपणे नियंत्रित केली जाईल.
• ते 'मार्क्सवाद' या सिद्धांताचे संस्थापक होते.

कार्ल मार्क्सचे चित्र:

योग्य उत्तर 1991 आहे.
Key Points

• 12 जून 1990 रोजी, कॉंग्रेस ऑफ पीपल्स डेप्युटीजने राज्य सार्वभौमत्वाची घोषणा स्वीकारली आणि रशियाचे नागरिकत्व स्थापित केले आणि सांगितले की RSFSR (रशियन सोशलिस्ट फेडरेटिव्ह सोव्हिएत रिपब्लिक) यूएसएसआरपासून मुक्त अलिप्ततेचा अधिकार राखून ठेवेल.
• राजकीय गैर-जबाबदारी, आर्थिक दुर्बलता, राष्ट्रवादाचा उदय आणि गोर्बाचेव्हच्या सुधारणा हे युएसएसआरच्या विघटनास कारणीभूत ठरले.
• 1917 च्या रशियन क्रांतीने रशियन साम्राज्य संपवले.
• यानंतर रशियन गृहयुद्ध झाले ज्याचा परिणाम 1922 मध्ये युनियन ऑफ सोव्हिएत सोशलिस्ट रिपब्लिक (USSR) च्या निर्मितीमध्ये झाला.
• सोव्हिएत संघ अधिकृतपणे युनियन ऑफ सोव्हिएत सोशलिस्ट रिपब्लिक (USSR) हे उत्तर युरेशियामधील एक संघीय समाजवादी राज्य होते जे 1922 ते 1991 पर्यंत अस्तित्वात होते.
• USSR हा 1922 ते 1991 या काळात जागतिक राजकारणावर मोठ्या प्रमाणात नियंत्रण असलेला एक मजबूत गट होता, जेव्हा तो लहान संघांमध्ये विघटित झाला होता.
• USSR हे 15 प्रजासत्ताकांचे एक सैल महासंघ होते ज्याचा नेता रशिया होता.
• 1991 मध्ये विघटन होण्यापूर्वी USSR मध्ये एकूण 15 प्रजासत्ताक होते: आर्मेनिया, अझरबैजान, बेलारूस, एस्टोनिया, जॉर्जिया, कझाकस्तान, किर्गिस्तान, लाटविया, लिथुआनिया, मोल्दोव्हा, रशिया, ताजिकिस्तान, तुर्कमेनिस्तान, युक्रेन, उझबेकिस्तान.
• 25 डिसेंबर 1991 रोजी सोव्हिएत हातोडा आणि सिकलसेल ध्वज क्रेमलिनवर शेवटच्या वेळी खाली उतरला, त्यानंतर रशियन तिरंग्याने बदलला.
• मिखाईल गोर्बाचेव्ह यांनी सोव्हिएत युनियनच्या अध्यक्षपदाचा राजीनामा दिला आणि बोरिस येल्तसिन यांना नव्याने स्वतंत्र झालेल्या रशियन राज्याचे अध्यक्ष म्हणून सोडले.
• 1991 मध्ये रशियन सोव्हिएत फेडरेशन सोशलिस्ट रिपब्लिकच्या राजकीय संरचनेत अध्यक्षांचे कार्यालय जोडले गेले.
• येल्त्सिन आणि संसदीय नेतृत्व यांच्यातील व्यक्तिमत्त्वाच्या संघर्षामुळे विधिमंडळ आणि कार्यकारी शाखांमध्ये खंड पडला.

Additional Information 

• रशियाचे विद्यमान अध्यक्ष - व्लादिमीर पुतिन.
• रशियाचे विद्यमान पंतप्रधान - मिखाईल मिशुस्टिन.
• रशियाच्या संसदेचे नाव - ड्यूमा आणि फेडरल कौन्सिल.
• रशियाची राजधानी - मॉस्को.
• रशियाचे चलन - रुबेल.

'रक्तरंजित रविवार' ची घटना सेंट पीटर्सबर्ग मध्ये घडली होती.

Key Points 

• इ.स. 1904 हे वर्ष रशियन कामगारांसाठी विशेषतः वाईट होते.
• अत्यावश्यक वस्तूंच्या किमती इतक्या वेगाने वाढल्या की मूळ वेतनात 20 टक्क्यांनी घट झाली.
• कामगार संघटनांचे सदस्यत्व झपाट्याने वाढले.
• 1904 मध्ये स्थापन झालेल्या रशियन कामगारांच्या सभेतील चार सदस्यांना पुतिलोव्ह आयर्न वर्क्समध्ये बरखास्त करण्यात आले तेव्हा औद्योगिक कारवाईची मागणी करण्यात आली.
• पुढील काही दिवसांत सेंट पीटर्सबर्गमधील 110,000 पेक्षा जास्त कामगारांनी काम बंद केले आणि कामकाजाचा दिवस आठ तासांपर्यंत कमी करणे, वेतनात वाढ करणे आणि कामकाजाच्या परिस्थितीत सुधारणा करण्याची मागणी केली.
• फादर गॅपॉन यांच्या नेतृत्वाखाली कामगारांची मिरवणूक सेंट पीटर्सबर्ग येथील विंटर पॅलेसमध्ये पोहोचली तेव्हा पोलीस आणि कॉसॅक्सने त्यावर हल्ला केला.
• 100 पेक्षा जास्त कामगार ठार मारले गेले आणि सुमारे 300 जखमी झाले.
• रक्तरंजित रविवार म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या या घटनेने, घटनांच्या मालिकेला सुरुवात झाली जी 1905 ची क्रांती म्हणून ओळखली गेली.
• देशभरात संप झाले आणि विद्यार्थी संघटनांनी नागरी स्वातंत्र्याच्या अभावाची तक्रार करत सभात्याग केला तेव्हा विद्यापीठे बंद पडली.

• वकील, डॉक्टर, अभियंते आणि इतर मध्यमवर्गीय कामगारांनी संघटनांची स्थापना केली आणि संविधान सभेची मागणी केली.

म्हणून, आपण असा निष्कर्ष काढू शकतो की 'रक्तरंजित रविवार' ची घटना  सेंट पीटर्सबर्ग येथे घडली होती.

योग्य उत्तर पर्याय 4 आहे, म्हणजे 1905.

• रक्तरंजित रविवार ही 22 जानेवारी 1905 ची घटना आहे. या दिवशी, रशियाच्या सेंट पीटर्सबर्ग येथे, नि:शस्त्र निदर्शक रशियाच्या झार निकोलस II ला एक याचिका सादर करण्यासाठी हिवाळी राजवाड्याकडे कूच करत होते ज्यात चांगले कामकाजाची परिस्थिती, वैयक्तिक स्वातंत्र्य आणि निवडून आलेले राष्ट्रीय विधानमंडळ विचारले होते.
• निदर्शकांचे नेतृत्व फादर जॉर्जी गॅपॉन यांनी केले.
• शाही रक्षकांच्या सैनिकांनी निशस्त्र निदर्शकांवर गोळीबार केला आणि शेकडो निशस्त्र कामगार मारले गेले.

या कार्यक्रमाचा परिणाम होता:

• हा कार्यक्रम 1905 च्या रशियन क्रांतीच्या सक्रिय टप्प्याचा प्रारंभ बिंदू मानला जातो. ही घटना लवकरच रशियन क्रांतीच्या औद्योगिक केंद्रापर्यंत पोहोचली आणि सार्वजनिक आक्रोश आणि अनेक मोठ्या हल्ल्यांना सुरुवात झाली.
• ऑक्टोबर 1905 मध्ये झार निकोलस II ने ड्यूमाच्या निर्मितीला मान्यता दिली. ही रशियाची पहिली संसद होती. झारने त्याच्या निर्मितीच्या दहा आठवड्यांनंतर ड्यूमा विसर्जित केले कारण रशियाला संवैधानिक यंत्रणा बनवायची होती.

योग्य उत्तर 1990 हेआहे.

• रशियन संसदेने 1990 मध्ये सोव्हिएत संघापासून आपले स्वातंत्र्य घोषित केले.

Additional Information

• 12 जून 1990 रोजी, कॉंग्रेस ऑफ पीपल्स डेप्युटीजने राज्य सार्वभौमत्वाची घोषणा स्वीकारली आणि रशियाचे नागरिकत्व स्थापित केले आणि सांगितले की RSFSR (रशियन सोशलिस्ट फेडरेटिव्ह सोव्हिएत रिपब्लिक) USSR पासून मुक्तपणे वेगळे होण्याचा अधिकार राखून ठेवेल.
• राजकीय गैर-जबाबदारी, आर्थिक दुर्बलता, राष्ट्रवादाचा उदय आणि गोर्बाचेव्हच्या सुधारणा हे USSR च्या विघटनास कारणीभूत ठरले.
• 1917 च्या रशियन क्रांतीने रशियन साम्राज्य संपवले.
• यानंतर रशियन गृहयुद्ध झाले ज्याचा परिणाम 1922 मध्ये युनियन ऑफ सोव्हिएत सोशलिस्ट रिपब्लिक (USSR) च्या निर्मितीमध्ये झाला.
• सोव्हिएत संघ अधिकृतपणे युनियन ऑफ सोव्हिएत सोशलिस्ट रिपब्लिक (USSR) हे उत्तर युरेशियामधील एक संघीय समाजवादी राज्य होते जे 1922 ते 1991 पर्यंत अस्तित्वात होते.
• USSR हा 1922 ते 1991 या काळात जागतिक राजकारणावर मोठ्या प्रमाणात नियंत्रण असलेला एक मजबूत गट होता, तो 1991 मध्ये लहान घटकांत विघटित झाला.
• USSR हा 15 प्रजासत्ताकांचे एक बंधनरहित महासंघ होता ज्याचे नेतृत्व  रशियाने केले होते.
• 1991 मध्ये विघटन होण्यापूर्वी USSRमध्ये एकूण 15 प्रजासत्ताक होते: आर्मेनिया, अझरबैजान, बेलारूस, एस्टोनिया, जॉर्जिया, कझाकस्तान, किर्गिस्तान, लाटविया, लिथुआनिया, मोल्दोव्हा, रशिया, ताजिकिस्तान, तुर्कमेनिस्तान, युक्रेन, उझबेकिस्तान.
• 25 डिसेंबर 1991 रोजी, सोव्हिएत हातोडा आणि विळा असलेला ध्वज क्रेमलिनमध्ये शेवटच्या वेळी खाली उतरला, त्यानंतर रशियन तिरंग्याने बदलला.
• मिखाईल गोर्बाचेव्ह यांनी सोव्हिएत संघाच्य अध्यक्षपदाचा राजीनामा दिला आणि बोरिस येल्तसिन हे नव्याने स्वतंत्र झालेल्या रशियन राष्ट्राचे अध्यक्ष बनले.
• 1991 मध्ये रशियन सोव्हिएत फेडरेशन सोशलिस्ट रिपब्लिकच्या राजकीय संरचनेत राष्ट्राध्यक्षांचे पद जोडले गेले.
• येल्तसिन आणि संसदीय नेतृत्व यांच्यातील व्यक्तिमत्त्वाच्या संघर्षामुळे विधिमंडळ आणि कार्यकारी शाखांमध्ये विभाजन झाले.

Important Points

• रशियाचे विद्यमान राष्ट्राध्यक्ष - व्लादिमीर पुतिन.
• रशियाचे विद्यमान पंतप्रधान - मिखाईल मिशुस्टिन.
• रशियाच्या संसदेचे नाव - ड्यूमा आणि फेडरल कौन्सिल.
• रशियाची राजधानी - मॉस्को.
• रशियाचे चलन - रुबेल.

Key Points 

• बोल्शेविक क्रांती, ज्याला ऑक्टोबर क्रांती देखील म्हणतात, रशियामध्ये 1917 मध्ये झाली.
• यामुळे हंगामी सरकार उलथून टाकण्यात आले आणि सोव्हिएत युनियनची स्थापना झाली.
• ही क्रांती 20 व्या शतकातील साम्यवादाच्या प्रसारातील एक महत्त्वाची घटना होती.
• उद्योगाचे राष्ट्रीयीकरण आणि जमिनीचे पुनर्वितरण यासह राजकीय, सामाजिक आणि आर्थिक जीवनातील मोठ्या बदलांच्या मालिकेद्वारे त्याचे वैशिष्ट्य होते.

Additional Information

योग्य पर्याय निकोलस II आहे.

1905 च्या क्रांतीचा परिणाम म्हणून, झार निकोलस II ने त्याच्या ऑक्टोबर घोषणापत्रात (30 ऑक्टोबर 1905) ड्यूमाची स्थापना केली होती, ज्याने वचन दिले होते की ही एक प्रतिनिधी सभा असेल आणि कायद्याच्या अंमलबजावणीसाठी तिची मान्यता आवश्यक असेल.

Key Points 

• 1905 च्या क्रांतीदरम्यान, झारने निवडून आलेली सल्लागार संसद किंवा ड्यूमा तयार करण्यास परवानगी दिली.
• क्रांतीदरम्यान, कारखान्यातील कामगारांनी बनलेल्या मोठ्या संख्येने कामगार संघटना आणि कारखाना समित्या अस्तित्वात होत्या.
• 1905 नंतर, बहुतेक समित्या आणि संघटना बेकायदेशीर घोषित झाल्यामुळे अनधिकृतपणे काम करत होत्या. राजकीय हालचालींवर कडक निर्बंध घालण्यात आले.
• झारने 75 दिवसांत पहिला ड्यूमा बरखास्त केला आणि तीन महिन्यांत दुसरा ड्यूमा पुन्हा निवडून आला. त्याला आपल्या अधिकारावर प्रश्नचिन्ह किंवा आपल्या अधिकारात कोणतीही घट नको होती. त्यांनी मतदानाचे कायदे बदलले आणि तिसरा ड्यूमा पुराणमतवादी राजकारण्यांसह पॅक केला. उदारमतवादी आणि क्रांतिकारकांना बाहेर ठेवले गेले.
• 1914 मध्ये, जर्मनी, ऑस्ट्रिया आणि तुर्की (केंद्रीय शक्ती) आणि फ्रान्स, ब्रिटन आणि रशिया (नंतर इटली आणि रोमानिया) या दोन युरोपियन युतींमध्ये युद्ध सुरू झाले.
• प्रत्येक देशाचे जागतिक साम्राज्य होते आणि युद्ध युरोपच्या बाहेर तसेच युरोपमध्ये लढले गेले. हे पहिले महायुद्ध होते. रशियामध्ये, युद्ध सुरुवातीला लोकप्रिय होते आणि लोकांनी झार निकोलस II च्या भोवती गर्दी केली.
• युद्ध चालू असताना, झारने ड्यूमामधील मुख्य पक्षांशी सल्लामसलत करण्यास नकार दिला. आधार पातळ घातला.
• सेंट पीटर्सबर्ग - एक जर्मन नाव - पेट्रोग्राड असे नामकरण करताना दिसून येते त्याप्रमाणे जर्मन विरोधी भावना वाढल्या. त्सारिना अलेक्झांड्राचे जर्मन मूळ आणि गरीब सल्लागार, विशेषत: रासपुटिन नावाच्या भिक्षूने, हुकूमशाहीला लोकप्रिय बनवले नाही.

Additional Information 

• 1914 मध्ये झार निकोलस II ने रशिया आणि त्याच्या साम्राज्यावर राज्य केले .
• मॉस्कोच्या आजूबाजूच्या प्रदेशाव्यतिरिक्त, रशियन साम्राज्यात सध्याचा फिनलंड, लॅटव्हिया, लिथुआनिया, एस्टोनिया, पोलंडचे काही भाग, युक्रेन आणि बेलारूस यांचा समावेश होता. ते पॅसिफिकपर्यंत पसरले होते आणि त्यात आजची मध्य आशियाई राज्ये, तसेच जॉर्जिया, आर्मेनिया आणि अझरबैजान यांचा समावेश होतो.
• बहुसंख्य धर्म हा रशियन ऑर्थोडॉक्स ख्रिश्चन धर्म होता - जो ग्रीक ऑर्थोडॉक्स चर्चमधून विकसित झाला होता - परंतु साम्राज्यात कॅथोलिक, प्रोटेस्टंट, मुस्लिम आणि बौद्ध यांचाही समावेश होता.