Physiographic Division of India MCQ Quiz in मराठी - Objective Question with Answer for Physiographic Division of India - मोफत PDF डाउनलोड करा

26 हे योग्य उत्तर आहे. 

Key Points

महाराष्ट्र:

• महाराष्ट्र हे एक भारतीय राज्य आहे ज्याची 1 मे 1960 रोजी 26 प्रारंभिक जिल्ह्यांसह स्थापना झाली.
• तेव्हापासून, 10 अतिरिक्त जिल्हे निर्माण करण्यात आले असून, राज्यात सध्या 36 जिल्हे आहेत.
• हे जिल्हे सहा प्रशासकीय विभागात विभागले गेले आहेत.
• तयार केलेले नवीन जिल्हे खाली दिले आहेत:

​इतर माहिती:

उत्तर व स्पष्टीकरण - सह्याद्री.

• सह्याद्री हा महाराष्ट्रातील नद्यांचा प्रमुख जलविभाजक आहे. सहयाद्री हा महाराष्ट्रातील नदयांचा प्रमुख जलविभाजक असल्यामुळे नद्यांचे मुख्य दोन भागात वर्गीकरण झाले आहे.
• त्यामुळे नदयांचे पूर्ववाहिनी व पश्चिम वाहिनी अशा दोन प्रकारात वर्गीकरण झाले आहे.

योग्य उत्तर सिक्कीम आहे.

Key Points नाथू ला पर्वतीय खिंड:

• नाथू ला, जगातील सर्वात उंच मोटारीयोग्य रस्त्यांपैकी एक, समुद्रसपाटीपासून 14450 फूट उंचीवर भारत-तिबेट सीमेवर वसलेली हिमालय शिखरांमधील एक पर्वतीय खिंड आहे.
• नाथू म्हणजे 'ऐकणारे कान' आणि ला म्हणजे 'खिंड'.
• ही भारत आणि चीन यांच्यातील खुली व्यापारी सीमा चौकी आहे.
• नाथू ला भारताच्या सिक्कीम राज्याला चीनच्या तिबेट स्वायत्त प्रदेशाशी जोडते.
• चिनी आणि भारतीय सैनिकांनी दोन्ही बाजूंनी पहारा दिला आहे.
• नाथू ला हे भारत आणि चीनमधील तीन खुल्या व्यापारी सीमा चौक्यांपैकी एक आहे; इतर दोन हिमाचल प्रदेश (शिपकिला) आणि उत्तराखंड (लिपुलेख) मध्ये आहेत.
• 1962 च्या चीन-भारत युद्धानंतर भारताने बंद केलेली, अनेक द्विपक्षीय व्यापार करारानंतर नाथू ला 2006 मध्ये पुन्हा उघडण्यात आली.
• सिक्कीम राज्यात असलेल्या इतर खिंडी जेलेप ला खिंड, डोंकिया खिंड, चिवाभांजंग खिंड आहेत.
• 2017 मध्ये, नाथू ला खिंडीच्या जवळ असलेल्या डोकलाम पठाराजवळ भारतीय आणि चिनी सैन्यांमध्ये 73 दिवसांचा संघर्ष झाला होता. वादग्रस्त भागात चीनकडून रस्ता बांधण्यावरून हा वाद सुरू होता. दोन्ही बाजूंनी सुटकेसाठी सहमती दर्शवल्याने वाद संपला.

योग्य उत्तर मन्नारचे आखात आहे.

Key Points

• मन्नार मरीन बायोस्फीअर रिझर्व्हचे आखात (GOMMBRE) भारताच्या आग्नेय किनारपट्टीवर स्थित आहे, जो उत्तरेकडील रामेश्वरमपासून दक्षिणेला थुथुकुडीपर्यंत पसरलेला आहे.
• GOMMBRE हे भारतातील पहिले मरीन बायोस्फीअर रिझर्व्ह आहे, जे 21 बेटांसह अंदाजे 10,500 किमी² क्षेत्र व्यापते.
• राखीव जैविक दृष्ट्या जगातील सर्वात श्रीमंत किनारी प्रदेशांपैकी एक आहे, ज्यामध्ये वनस्पती आणि प्राण्यांच्या सुमारे 3,600 प्रजाती आहेत.
• मन्नारच्या आखातात असलेल्या क्रुसदाई बेटाला त्याच्या लक्षणीय प्रजातींच्या विविधतेमुळे "जैविक स्वर्ग" म्हणून संबोधले जाते.
• मन्नारचे आखात समुद्री शैवाल, सीग्रास, कोरल रीफ, पर्ल बँक, पवित्र चँक बेड, फिन आणि शेलफिश संसाधने, खारफुटी आणि डुगॉन्ग डुगॉन्गसह अनेक स्थानिक आणि लुप्तप्राय प्रजातींनी समृद्ध आहे, ज्याला सामान्यतः समुद्री गाय म्हणून संबोधले जाते.

योग्य उत्तर सिक्कीम आहे. 

Key Points

• सिक्किमची आंतरराष्ट्रीय सीमा भूतान, चीन आणि नेपाळशी संलग्न आहेत.
• अरुणाचल प्रदेश, नागालँड, मणिपूर आणि मिझोराम यांच्या आंतरराष्ट्रीय सीमा या म्यानमारशी संलग्न​ आहेत.

योग्य उत्तर झांस्कर पर्वतरांग आहे.

Key Points  झोजी ला खिंड:

• हे लडाखच्या भारतीय केंद्रशासित प्रदेशातील झास्कर रेंजमध्ये आहे.
• श्रीनगर ते लेह हा रस्ता या खिंडीतून जातो.
• त्याची निर्मिती सिंधू नदीने केली आहे.

उत्तरेकडून दक्षिणेकडे हिमालय पर्वतरांगा-

• युक्ती:- Kal Jana Padega Desh Se.
• K = काराकोरम J = झास्कर D = धौलाधर S = शिवालिक

मुख्य पास युक्त्या-

• सिक्कीम
  • नथुराम सिक्कीम जेल गया - नथुला, आणि जेलेप ला पास
• हिमाचल प्रदेश
  • रोहित बरळ बीजे जहाज घेतले गेले
    • रोहतांग पास, बारह पास, शिपकिला पास
• अरुणाचल प्रदेश
  • दिपू ने लिहा प्यारा पत्र
    • दिपू ला, लिखापानी आणि पंगसान खिंड

https://www.dangerousroads.org/asia/india/111-zoji-la-pass-india.html

योग्य उत्तर 8 आहे.

Key Points

• स्थलीय विषुववृत्ताच्या अंदाजे 23°27′ उत्तर अक्षांशाला कर्कवृत्त म्हणतात.
• 17 देश आहेत (तैवानसह) ज्यामधून कर्कवृत्त जाते.
• कर्कवृत्त हे भारतातून जाणारा एकमेव अक्षांश आहे.
• कर्कवृत्त​ भारताच्या 8 राज्यांमधून जाते.
• कर्कवृत्त ज्या 8 भारतीय राज्यांमधून जाते ती राज्ये खालीलप्रमाणे आहेत:
  1. गुजरात.
  2. राजस्थान.
  3. मध्य प्रदेश.
  4. छत्तीसगड.
  5. झारखंड.
  6. पश्चिम बंगाल.
  7. त्रिपुरा.
  8. मिझोराम.

Important Points

• माही नदी ही भारतातील एकमेव नदी आहे जी कर्कवृत्ताला दोनदा पार करते.
• "भोपाळ (मध्य प्रदेशची राजधानी)" आणि "गांधीनगर (गुजरातची राजधानी)" देखील "कर्कवृत्ताच्या" अगदी जवळ स्थित आहे.
• कर्कवृत्त 17 देश, 3 खंड, 6 जलस्रोतांमधून जातात.

योग्य उत्तर किबिथु  आहे. 

Key Points

• अरुणाचल प्रदेश हे भारतातील सर्वात पूर्वेकडील राज्य आहे.
• भारतातील सर्वात पूर्वेकडील बिंदू किबिथू  आहे.
  • किबिथू हे अरुणाचल प्रदेश राज्यातील अंजाव जिल्ह्यातील एक शहर आहे.
  • हे LAC (वास्तविक नियंत्रण रेषा) वर स्थित आहे.
• गुजरात हे भारतातील सर्वात पश्चिमेकडील राज्य आहे.
  • गुजरातमधील कच्छ प्रदेशातील घुआर मोटा हा भारतातील सर्वात पश्चिमेकडील बिंदू आहे.
• तामिळनाडू हे भारतातील सर्वात दक्षिणेकडील राज्य आहे.
  • इंदिरा पॉइंट हा भारताच्या भूभागातील सर्वात दक्षिणेकडील बिंदू आहे.
• इंदिरा कोल हा भारताच्या भूभागातील सर्वात उत्तरेकडील बिंदू आहे.
• कन्याकुमारी हे भारताच्या मुख्य भूभागातील दक्षिणेकडील शहर आहे.

Additional Information 

• भारताची मुख्य भूभाग 8°4'N आणि 37°6'N अक्षांश दरम्यान पसरलेली आहे.
• भारताच्या सर्वात उत्तरेकडील बिंदूचे अक्षांश, मिनिटांच्या सर्वात जवळचे 37° 6' आहे.
• भारताच्या सर्वात दक्षिणेकडील बिंदूचे अक्षांश, मिनिटांच्या जवळचे 8°4' आहे.
• भारताची मुख्य भूभाग 68°7'E आणि 97°25'E रेखांश दरम्यान पसरलेली आहे.
• विषुववृत्त शून्य अंश अक्षांश  दर्शवते.
• विषुववृत्त हा सर्वात लांब अक्षांश आहे.
• सर्व अक्षांश विषुववृत्ताला समांतर आहेत.

योग्य उत्तर लक्षद्वीप बेट आहे.

• 'नाईन डिग्री चॅनल' लक्षद्वीप बेटाशी संबंधित आहे.

Key Points 

• मिनिकॉय बेट लक्षद्वीपपासून नऊ अंश वाहिनीने वेगळे केले आहे.
• लक्षद्वीपचा केंद्रशासित प्रदेश कालपेनी आणि सुहेली पार आणि मलिकू एटोल आणि अमिनदिवी सारख्या बेटांनी बनला आहे.
• विषुववृत्ताच्या उत्तरेकडील अक्षांशाच्या 9-अंश रेषेवर हे नाव पडले आहे. 

Additional Information

• दहा-डिग्री वाहिनी अंदमान समूहाला निकोबारपासून वेगळे करते.
• डंकन पॅसेज दक्षिण अंदमान आणि लिटल अंदमान समूहादरम्यान आहे.
• आठ डिग्री चॅनेल मिनिकॉय आणि मालदीव बेटांना वेगळे करते.

योग्य उत्तर सात आहे.

Key Points

• भारताची सीमा सात देशांशी आहे
  • अफगाणिस्तान आणि पाकिस्तान ते उत्तर-पश्चिम
  • चीन, भूतान आणि उत्तरेस नेपाळ
  • पूर्वेस म्यानमार व पूर्वेस बांग्लादेश.

Additional Information

• उत्तर गोलार्धात अक्षांश आणि पूर्व गोलार्धात रेखांशाचा भारत आहे.
• भारताची सीमा 15,200 किमी आहे.
• मुख्य भूभाग, लक्षद्वीप बेटे आणि अंदमान आणि निकोबार बेटांची किनारपट्टीची एकूण लांबी 7,516.6 किमी आहे.
• श्रीलंका (दक्षिण-पूर्वेकडील) आणि मालदीव (दक्षिण-पश्चिमेकडील) असे दोन देश पाण्याच्या सीमांसह आहेत.

योग्य उत्तर 8 आहे.

Key Points

• दख्खनच्या पठाराचा विस्तार 8 पेक्षा जास्त भारतीय राज्यांमध्ये आहे.
• दख्खनच्या पठाराने देशाच्या दक्षिणेकडील बहुतांश भाग व्यापला आहे.
• हे तीन पर्वत रांगांमध्ये स्थित आहे आणि आठ भारतीय राज्यांमध्ये विस्तारित आहे.
• तेलंगणा
• महाराष्ट्र
• कर्नाटक
• आंध्र प्रदेश
• केरळ
• तामिळनाडू
• त्यात मध्य प्रदेश आणि छत्तीसगड यांचा काही भागही येतो.
• या पर्वतरांगा आपापल्या जवळच्या किनारपट्टीच्या मैदानातून उगम पावतात आणि जवळजवळ भारताच्या दक्षिण टोकाला भेटतात.
• पठार खूप मोठे आहे आणि तेथे अनेक अधिवास आहेत:
• विविध प्रकारच्या वनस्पती, हवामान, भूगर्भशास्त्र आणि प्राणी यांच्या विविध परिसंस्था.
• हे पठार 422,000 चौरस किलोमीटर (163,000 चौरस मैल), भारताच्या भूभागाच्या 43 टक्के व्यापते.

Additional Information

• दख्खनचे पठार हे दक्षिण भारतातील बहुतांश भाग व्यापणारे मोठे पठार आहे.
• हे त्रिकोणी असून तीन पर्वत रांगांनी वेढलेले आहे.
• हे पठार पश्चिम घाट आणि पूर्व घाट या दोन पर्वत रांगांमध्ये आहे.
• पश्चिम घाट पर्वतरांग लांब आहे आणि नैऋत्य मान्सूनच्या हवेतील आर्द्रता दख्खनच्या पठारावर पोहोचण्यास प्रतिबंध करते.
• यामुळेच दख्खनच्या पठारावर फार कमी पाऊस पडतो.

दख्खनच्या पठाराचा नकाशा:

रोहतांग खिंड हे योग्य उत्तर आहे.

Key Points

रोहतांग खिंड

• मनालीपासून सुमारे 51 किमी अंतरावर स्थित हिमालयाच्या पीर पंजाल पर्वतरांगेच्या पूर्वेकडील टोकावरील रोहतांग खिंड ही एक उंच पर्वतीय खिंड आहे.
• ही खिंड कुल्लू खोऱ्याला हिमाचल प्रदेशातील लाहौल व स्पिती खोऱ्यांशी जोडते.
• ही खिंड मनाली आणि लेहला सडकमार्गाने जोडते.
• ही खिंड चिनाब आणि बियास खोऱ्यांमधील पाणलोट क्षेत्रावर स्थित आहे.
• ही खिंड कोपेनच्या ध्रुवीय हवामानांतर्गत (ET) येते.

Additional Informationइतर महत्त्वाचे खिंड:

मिनिकॉय हे योग्य उत्तर आहे.

Key Points

• मिनिकॉय बेट हे लक्षद्वीपचे सर्वात दक्षिणेकडील बेट आहे.
• हे 8° 15′ उ. आणि 8° 20′ उ. अक्षांश आणि 73° 01′ पू.​ आणि 73° पू. रेखांश दरम्यान कोचीच्या नैऋत्य दिशेस 398 किमी (215 समुद्री मैल) अंतरावर आहे.
• त्याचे क्षेत्रफळ 4.80 चौरस किमी आहे.
• हे बेट 90 सामुद्रधुनीजवळ आहे.

Important Points

• बिट्रा बेट हे लक्षद्वीपमधील सर्वात कमी लोकवस्ती असलेले बेट आहे. त्याचे क्षेत्रफळ 0.105 वर्ग किमी आहे.
• कवरत्ती ही लक्षद्वीप या केंद्रशासित प्रदेशाची राजधानी आहे.
• अमिनी बेट कोचीपासून 407 किमी (220 समुद्री मैल) अंतरावर आहे आणि दक्षिणेला कवरत्ती बेट आणि उत्तरेला कदमत बेट यांच्यामध्ये आहे.

योग्य उत्तर झोजी ला आहे.

Key Points

• झोजी ला ही लडाख हिमालयात स्थित एक पर्वतीय खिंड आहे.
• झोजी ला खिंड श्रीनगर आणि लेहला जोडते.
• हे पश्चिमेकडील काश्मीर खोऱ्याला ईशान्येकडील द्रास आणि सुरु खोरे आणि पूर्वेकडील सिंधू खोऱ्याशी जोडते.
• झोजी ला खिंड ही एक जीवनरेखा आहे, जी लडाखच्या लोकांना उर्वरित जगाशी संपर्कात ठेवते.
• झोजी ला खिंडीची उंची समुद्रसपाटीपासून 3,528 मीटर (11,575 फूट) आहे.
• ही जगातील सर्वात धोकादायक खिंडींपैकी एक आहे.
• झोजिला बोगदा प्रकल्प 2018 मध्ये सुरू करण्यात आला होता.

Additional Information

• बारा-लाचा-ला खिंड हिमाचल प्रदेशातील लाहौल जिल्ह्याला लडाखमधील लेह जिल्ह्याशी जोडते.
• जेलेप ला खिंड सिक्कीमला चीनमधील तिबेटच्या स्वायत्त प्रदेशाशी जोडते.
• नथू ला खिंड सिक्कीमला चीनमधील तिबेटच्या स्वायत्त प्रदेशाशी जोडते.
• रोहतांग खिंड कुल्लू खोऱ्याला हिमाचल प्रदेशातील लाहौल आणि स्पिती खोऱ्यांशी जोडते.
• शिपकी ला खिंड हिमाचल प्रदेशातील किन्नौर जिल्ह्याला चीनमधील तिबेटच्या स्वायत्त प्रदेशाशी जोडते.