होमरूल चळवळ कोणत्या वर्षी सुरू झाली?

सन 1916 हे बरोबर उत्तर आहे.

Key Points

• होमरूल चळवळ सन 1916 मध्ये सुरू झाली.
• होमरूल चळवळीचे मुख्य ब्रीदवाक्य ब्रिटिश साम्राज्यात घटनात्मक पद्धती वापरून भारतासाठी स्वराज्य स्थापन करणे हे होते.
• अ‍ॅनी बेझंट आणि बाळ गंगाधर टिळक यांच्या नेतृत्वाखाली सन 1916 मध्ये देशात होमरूल चळवळ सुरू झाली.
• बाळ गंगाधर टिळकांनी आंदोलनादरम्यान लोकप्रिय घोषणा दिली - "स्वराज्य हा माझा जन्मसिद्ध हक्क आहे आणि तो मी मिळवणारच."

Important Points

• भारत सरकार कायदा 1909 भारतीयांच्या महत्वाकांक्षांसाठी असमाधानकारक होता. टिळकांनी एप्रिल 1916 मध्ये बेळगाव येथे इंडियन होमरूल लीग सुरू केली.
• अ‍ॅनी बेझंटनी मद्रास येथे सप्टेंबर 1916 मध्ये होम रूल लीग सुरू केली.
• भारतात स्वराज्य प्राप्त करणे हे त्यांचे समान उद्दिष्ट होते.
• टिळकांच्या लीगने महाराष्ट्रात (मुंबई वगळता), कर्नाटक, बेरार आणि मध्य प्रांतात काम केले त्या दोन्ही लीगमध्ये अनौपचारिक समज होती. बेझंट लीगने उर्वरित देशात काम केले.
• टिळक लीगचे मुख्यालय दिल्लीत होते. त्याच्या 6 शाखा होत्या. बेझंट लीगच्या 200 शाखा होत्या आणि टिळकांच्या तुलनेत ही संघटना कमी होती.
• दोन लीग एकमेकांशी जवळून काम करत. मात्र, दोन्ही नेत्यांमधील मतभेद टाळण्यासाठी ते विलीन झाले नाहीत.

Additional Information

• कृष्णवर्मा यांनी फेब्रुवारी 1905 मध्ये इंडियन होमरूल सोसायटीची स्थापना केली.
• भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसने1929 मध्ये लाहोर अधिवेशनात पूर्ण स्वराज ठरावाची घोषणा केली होती.
• लाहोर अधिवेशनाचे अध्यक्ष पं. जवाहरलाल नेहरू होते.