काचेचा प्रिझम पांढरा प्रकाश वेगवेगळ्या रंगांमध्ये विभाजित करतो. या घटनेला प्रिझमद्वारे प्रकाशाचे अपस्करण म्हणतात. खालीलपैकी कोणते विधान योग्य आहे?

संकल्पना:

प्रकाशाचे अपस्करण:

• प्रिझममधून जाताना पांढऱ्या प्रकाशाच्या किरणाचे त्याच्या घटक रंगांमध्ये विभाजन होण्याची घटना म्हणजे प्रकाशाचे अपस्करण होय.
• अशाप्रकारे, प्राप्त झालेल्या सात रंगांच्या (दृश्यमान) पट्ट्याला वर्णपंक्ती म्हणतात.
• पांढऱ्या प्रकाशाचे सात भिन्न रंगांच्या विखुरण्यामागील मूळ कारण म्हणजे वेगवेगळ्या रंगांच्या प्रकाशाची सातही किरणे काचेच्या प्रिझममधून वेगवेगळ्या वेगाने प्रवास करतात.
• प्रिझममधून जात असताना प्रत्येक प्रकाशकिरणांचे वळणे त्यांच्या वैयक्तिक गतीवर अवलंबून असल्याने त्याला अपवर्तनाचे प्रमाणदेखील म्हणता येईल.
• प्रकाशकिरणांचे सर्व भिन्न रंग काचेमध्ये वेगवेगळ्या वेगाने प्रवास करतात आणि म्हणून प्रत्येक प्रकाशकिरणाचा नमन कोन किंवा अपवर्तन कोन भिन्न असतो.

स्पष्टीकरण:

• आपल्याला माहित आहे की, प्रकाशाचे वळणे हे प्रकाशाच्या तरंगलांबीच्या व्यस्त प्रमाणात असते.

\(Bending\;\alpha \;\frac{1}{{Wavelength}}\)

• प्रिझममधून जाताना वेगवेगळे रंग वेगवेगल्या कोनात वळतात आणि रंगाचे वळणे तरंगलांबीवर अवलंबून असते.
• उच्च तरंगलांबी असल्यास कमी वळण होते, तर लहान तरंगलांबी असल्यास अधिक वळण होते.

• सर्व रंगांपैकी जांभळ्या रंगाची तरंगलांबी सर्वात कमी असते आणि म्हणून ती सर्वात जास्त वळते आणि लाल रंगाची तरंगलांबी सर्वाधिक असते, म्हणून ती सर्वात कमी वळते. म्हणून, पर्याय 2 योग्य आहे.