तलावे MCQ Quiz in मराठी - Objective Question with Answer for Lakes - मोफत PDF डाउनलोड करा

Last updated on Jun 13, 2025

पाईये तलावे उत्तरे आणि तपशीलवार उपायांसह एकाधिक निवड प्रश्न (MCQ क्विझ). हे मोफत डाउनलोड करा तलावे एमसीक्यू क्विझ पीडीएफ आणि बँकिंग, एसएससी, रेल्वे, यूपीएससी, स्टेट पीएससी यासारख्या तुमच्या आगामी परीक्षांची तयारी करा.

Latest Lakes MCQ Objective Questions

तलावे Question 1:

धकंर सरोवर _________ येथे स्थित आहे.

  1. हिमाचल प्रदेश
  2. उत्तराखंड
  3. जम्मू
  4. राजस्थान

Answer (Detailed Solution Below)

Option 1 : हिमाचल प्रदेश

Lakes Question 1 Detailed Solution

हिमाचल प्रदेश हे योग्य उत्तर आहे.

Key Points

  • धकंर सरोवर हे भारताच्या हिमाचल प्रदेशातील स्पीती खोऱ्यात स्थित आहे.
  • हे सरोवर समुद्रसपाटीपासून सुमारे 4,270 मीटर (14,009 फूट) उंचीवर स्थित आहे.
  • हे एक लोकप्रिय ट्रेकिंग डेस्टिनेशन असून ते त्याच्या शांत सौंदर्यासाठी आणि आसपासच्या हिमालयाच्या रांगांच्या मनमोहक दृश्यांसाठी ओळखले जाते.
  • हे सरोवर धकंर मठाजवळ आहे, जो 1000 वर्षे जुना मठ आहे, जो स्पीती आणि पिन नद्यांच्या संगमावर असलेल्या डोंगराशी संलग्न आहे.
  • धकंर सरोवर हे एक गोड्या पाण्याचे सरोवर असून हिवाळ्याच्या महिन्यांत ते गोठलेले राहते, ज्यामुळे त्याचे निर्मळ आकर्षण वाढते.

Additional Information

  • स्पीती खोरे: भारत आणि तिबेटमधील "मध्यभूमी" म्हणून ओळखले जाणारे, हे हिमाचल प्रदेशातील शीत वाळवंटी खोरे आहे, जे की मठ जसे की की मठ आणि ताबो मठ यांचे घर आहे.
  • धकंर मठ: एक पवित्र बौद्ध स्थळ, हा मठ तिबेटी बौद्ध धर्माच्या गेलुगपा पंथाचा भाग असून स्पीती नदीचे विस्मयकारक दृश्ये प्रदान करतो.
  • हवामान: या प्रदेशात कठोर हिवाळा असतो, ज्यामध्ये तापमान -20°C पेक्षा खाली जाते. उन्हाळा मध्यम असतो, ज्यामुळे ट्रेकिंग आणि शोध मोहिमांसाठी हा सर्वोत्तम काळ असतो.
  • वनस्पती आणि प्राणीजीवन: धकंर सरोवराभोवतालचा प्रदेश उच्च-उंचीवरील वनस्पतींनी समृद्ध असून हिमालयीन आयबेक्स आणि हिम बिबट्यासारख्या दुर्मिळ वन्यजीवांचे घर आहे.
  • पर्यटन: धकंर तळ्याला भेट देणारे पर्यटक त्यांची सहल पिन व्हॅली राष्ट्रीय उद्यान, चंद्रताल सरोवर आणि इतर स्पीती खोऱ्यातील स्थळांना भेट देऊन जोडतात.

तलावे Question 2:

महाराष्ट्रातील कोणत्या जिल्ह्यात उल्कापातामुळे निर्माण झालेले लोणार सरोवर आढळते?

  1. अकोला 
  2. बुलढाणा 
  3. अमरावती 
  4. नांदेड 
  5. नागपूर

Answer (Detailed Solution Below)

Option 2 : बुलढाणा 

Lakes Question 2 Detailed Solution

योग्य उत्तर बुलढाणा आहे

Additional Informationलोणार सरोवर:

  • लोणार सरोवर, एक अद्वितीय भौगोलिक स्थान, भारताच्या महाराष्ट्रातील बुलढाणा जिल्ह्यात आहे.
  • हे सरोवर प्लाइस्टोसीन युगादरम्यान उल्कापातामुळे तयार झाले आहे.
  • हे पृथ्वीवरील बेसाल्टिक खडकामधील चार ज्ञात, अति-वेग, प्रभाव विवरांपैकी एक आहे.
  • सरोवराचा आकार अंडाकृती आहे, जवळजवळ परिपूर्ण वर्तुळासारखा आहे, सरासरी व्यास सुमारे 1.2 किलोमीटर आहे.
  • सरोवराचे पाणी खारट आणि क्षारीय दोन्ही आहे, ज्यामुळे ते विशिष्ट प्रकारच्या सूक्ष्मजीवांचे आश्रयस्थान बनले आहे.
  • लोणार सरोवरात समृद्ध जैवविविधता आहे आणि ते पक्षी, वनस्पती आणि प्राणी यांच्या असंख्य प्रजातींचे घर आहे.
  • चहूबाजूंनी, घनदाट जंगलाने वेढलेले, हे सरोवर ट्रेकर्स आणि वन्यजीव प्रेमींसाठी एक लोकप्रिय ठिकाण आहे.
  • सरोवराच्या आसपास अनेक प्राचीन मंदिरे आहेत, ज्यात भगवान विष्णूला समर्पित असलेल्या दैत्य सुदान मंदिराचा समावेश आहे.
  • सरोवर आणि त्याच्या सभोवतालचा परिसर त्याच्या अद्वितीय मूळ आणि रासायनिक गुणधर्मांमुळे असंख्य वैज्ञानिक अभ्यासांचा केंद्रबिंदू आहे.

तलावे Question 3:

जगातील सर्वात मोठे नदी बेट माजुली हे खालीलपैकी कोणत्या नदीशी संबंधित आहे?

  1. ब्रह्मपुत्रा
  2. गंगा
  3. इंडस

Answer (Detailed Solution Below)

Option 1 : ब्रह्मपुत्रा

Lakes Question 3 Detailed Solution

योग्य उत्तर ब्रह्मपुत्रा आहे.​

Key Points

  • माजुली हे लोकांचे वास्तव्य असलेले जगातील सर्वात मोठे नदी बेट आहे.
  • हे आसाम राज्यात स्थित आहे आणि स्वतःच एक जिल्हा आहे.
  • ब्रह्मपुत्रा नदी आणि तिच्या उपनद्यांच्या प्रवाहातील ओघाच्या बदलांमुळे ते तयार झाले आहे.
  • हे राष्ट्रीय जलमार्ग 2 वर स्थित आहे, जो ब्रह्मपुत्रा नदीचा एक भाग आहे.
  • हे ब्रह्मपुत्रा नदी आणि सुबनसिरी नदीने वेढलेले आहे.

तलावे Question 4:

लोणार सरोवर _______ राज्यात आहे.

  1. महाराष्ट्र
  2. पश्चिम बंगाल
  3. तेलंगणा
  4. आंध्र प्रदेश

Answer (Detailed Solution Below)

Option 1 : महाराष्ट्र

Lakes Question 4 Detailed Solution

बरोबर उत्तर महाराष्ट्र आहे.

Key Points

  • लोणार सरोवर, ज्याला लोणार विवर म्हणूनही ओळखले जाते, हे एक अधिसूचित राष्ट्रीय भू-वारसा स्मारक आहे.
  • हे महाराष्ट्रातील बुलढाणा जिल्ह्यातील लोणार येथे आहे.
  • लोणार सरोवर प्लाइस्टोसीन युगादरम्यान उल्कापिंडाच्या टक्करमुळे निर्माण झाले होते.
  • हे पृथ्वीवरील बेसाल्टिक खडकामधील चार ज्ञात, अति-वेगवान, प्रभाव विवरांपैकी एक आहे.
  • इतर तीन बेसाल्टिक प्रभाव संरचना दक्षिण ब्राझीलमध्ये आहेत.
  • लोणार सरोवराचा सरासरी व्यास 1.2 किलोमीटर आहे आणि 137 मीटर (449 फूट) कुंड नेमिच्या खाली आहे.

Additional Information

राज्ये सरोवर
पश्चिम बंगाल
  • सुमेंदू सरोवर.
  • रवींद्र सरोवर.
  • रसिकबिल सरोवर
  • सुभाष सरोवर 
तेलंगणा
  • हुसेन सागर.
  • लकणवरम चेरुवू.
  • हिमायत सागर सरोवर.
  • शमीरपेठ सरोवर.
आंध्र प्रदेश
  • कोल्लेरू सरोवर.
  • पुलिकत सरोवर.
  • कंबम सरोवर

तलावे Question 5:

खालीलपैकी कोणता पर्याय योग्यरित्या जुळलेला नाही?

  1. चिल्का सरोवर - ओडिशा
  2. वूलर सरोवर - जम्मू-काश्मीर
  3. सरदार सरोवर - कर्नाटक
  4. वेम्बनाड सरोवर - केरळ

Answer (Detailed Solution Below)

Option 3 : सरदार सरोवर - कर्नाटक

Lakes Question 5 Detailed Solution

सरदार सरोवर - कर्नाटक हे योग्य उत्तर आहे.

Key Points

  • सरदार सरोवर हे, कर्नाटक राज्यात नसून, प्रत्यक्षात गुजरात राज्यामध्ये स्थित आहे.
  • हा नर्मदा नदीवरील सरदार सरोवर धरण प्रकल्पाचा भाग आहे.
  • हे धरण भारतातील सर्वात मोठ्या धरणांपैकी एक आहे, जे अनेक राज्यांना पाणी व वीज पुरवते.
  • हा प्रकल्प पर्यावरणीय आणि सामाजिक वादाचा विषय राहिला आहे.
  • सरदार सरोवर धरण प्रकल्प चार प्रमुख राज्यांना जोडतो:
    • गुजरात: धरण गुजरातमध्ये असून राज्याला पाणी व वीज पुरवते.
    • मध्यप्रदेश: सिंचनासाठी आणि पिण्याच्या पाण्यासाठी पाणी प्राप्त  करते.
    • महाराष्ट्र: सिंचनासाठी आणि इतर वापरासाठी पाणी पुरवठ्याचा फायदा प्राप्त करते.
    • राजस्थान: सिंचनासाठी आणि पिण्याच्या पाण्यासाठी पाणी प्राप्त करते.

Additional Information

  • चिल्का सरोवर - ओडिशा: चिल्का सरोवर हे भारतातील सर्वात मोठे किनारवर्ती सरोवर आणि जगातील दुसरे सर्वात मोठे सरोवर आहे. जे ओडिशा राज्यात स्थित असून ते समृद्ध जैवविविधता आणि स्थलांतरित पक्ष्यांचे निवासस्थान म्हणून ओळखले जातो.
  • वूलर सरोवर - जम्मू-काश्मीर: वूलर सरोवर हे आशियातील सर्वात मोठ्या गोड्या पाण्याच्या सरोवरांपैकी एक आहे, जे जम्मू-काश्मीर केंद्रशासित प्रदेशात स्थित आहे. ते काश्मीर खोऱ्याच्या जलविज्ञानात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते.
  • वेम्बनाड सरोवर - केरळ: वेम्बनाड सरोवर हे भारतातील सर्वात मोठे सरोवर आणि केरळ राज्यातील सर्वात मोठे सरोवर आहे. जे त्याच्या सुंदरतेसाठी ओळखले जात असून एक प्रमुख पर्यटन स्थळ आहे.
  • एकतेचा पुतळा (स्टॅच्यू ऑफ यूनिटी): एकतेचा पुतळा हा जगातील सर्वात उंच पुतळा आहे, जो 182 मीटर (597 फूट) उंच आहे. हा पुतळा गुजरात राज्यातील केवाडियाजवळ स्थित आहे. भारतीय राजकारणी आणि स्वातंत्र्य सेनानी सरदार वल्लभभाई पटेल यांचा हा पुतळा आहे. 31 ऑक्टोबर 2018 रोजी याचे अनावरण करण्यात आले असून ते एक प्रमुख पर्यटन स्थळ आहे.

Top Lakes MCQ Objective Questions

खालीलपैकी भारतातील सर्वात मोठे गोड्या पाण्याचे सरोवर कोणते आहे?

  1. दल सरोवर 
  2. लोकतक
  3. चिल्का
  4. वुलर

Answer (Detailed Solution Below)

Option 4 : वुलर

Lakes Question 6 Detailed Solution

Download Solution PDF

योग्य उत्तर वुलर सरोवर हे  आहे.

Key Points 

  • वुलर सरोवर हे भारतातील सर्वात मोठे गोड्या पाण्याचे सरोवर आहे आणि ते काश्मीर खोऱ्यात आहे.
  • वुलर सरोवर हे आशियातील सर्वात मोठ्या गोड्या पाण्याच्या सरोवरांपैकी एक आहे.
  • हे भारतातील जम्मू आणि काश्मीरमधील बांदीपोरा जिल्ह्यात वसलेले आहे.
  • सरोवराचे खोरे विवर्तनी क्रियाकलापांच्या परिणामी तयार झाले आणि झेलम नदीने भरले आहे.
  • सरोवराचा आकार हंगामानुसार 12 ते 100 चौरस मैलांपर्यंत बदलतो.
  • वुलर सरोवर हे माशांच्या अधिवासासाठी महत्त्वाचे आहे,त्यातील  मुख्य प्रजाती म्हणजे कॉमन कार्प, रोझी बार्ब, मॉस्किटोफिश, नेमॅकेलस प्रजाती इ.

Additional Information 

  • चिल्का सरोवर हे सर्वात मोठे खाऱ्या पाण्याचे सरोवर आहे.
  • भारतातील सर्वात मोठे सरोवर (क्षेत्रफळानुसार) केरळमधील वेंबनाड सरोवर आहे.
  • सांभर खाऱ्या पाण्याचे सरोवर हे भारतातील सर्वात मोठे खारट सरोवर आहे.
  • भारतातील सर्वात मोठे गोड्या पाण्याचे सरोवर वुलर सरोवर आहे.
  • मानसबल सरोवर हे भारतातील सर्वात खोल सरोवर आहे.
  • पुकोडे सरोवर हे भारतातील सर्वात लहान सरोवर आहे.

लोणार सरोवर _______ राज्यात आहे.

  1. महाराष्ट्र
  2. पश्चिम बंगाल
  3. तेलंगणा
  4. आंध्र प्रदेश

Answer (Detailed Solution Below)

Option 1 : महाराष्ट्र

Lakes Question 7 Detailed Solution

Download Solution PDF

बरोबर उत्तर महाराष्ट्र आहे.

Key Points

  • लोणार सरोवर, ज्याला लोणार विवर म्हणूनही ओळखले जाते, हे एक अधिसूचित राष्ट्रीय भू-वारसा स्मारक आहे.
  • हे महाराष्ट्रातील बुलढाणा जिल्ह्यातील लोणार येथे आहे.
  • लोणार सरोवर प्लाइस्टोसीन युगादरम्यान उल्कापिंडाच्या टक्करमुळे निर्माण झाले होते.
  • हे पृथ्वीवरील बेसाल्टिक खडकामधील चार ज्ञात, अति-वेगवान, प्रभाव विवरांपैकी एक आहे.
  • इतर तीन बेसाल्टिक प्रभाव संरचना दक्षिण ब्राझीलमध्ये आहेत.
  • लोणार सरोवराचा सरासरी व्यास 1.2 किलोमीटर आहे आणि 137 मीटर (449 फूट) कुंड नेमिच्या खाली आहे.

Additional Information

राज्ये सरोवर
पश्चिम बंगाल
  • सुमेंदू सरोवर.
  • रवींद्र सरोवर.
  • रसिकबिल सरोवर
  • सुभाष सरोवर 
तेलंगणा
  • हुसेन सागर.
  • लकणवरम चेरुवू.
  • हिमायत सागर सरोवर.
  • शमीरपेठ सरोवर.
आंध्र प्रदेश
  • कोल्लेरू सरोवर.
  • पुलिकत सरोवर.
  • कंबम सरोवर

कोल्लेरू तलाव खालीलपैकी कोणत्या राज्यात आहे?

  1. केरळ
  2. कर्नाटक
  3. आंध्र प्रदेश
  4. तामिळनाडू

Answer (Detailed Solution Below)

Option 3 : आंध्र प्रदेश

Lakes Question 8 Detailed Solution

Download Solution PDF

योग्य उत्तर आंध्र प्रदेश हे आहे.

  • एलुरु शहरापासून 15 किलोमीटर अंतरावर आंध्र प्रदेश राज्यात कोल्लेरू तलाव भारतातील सर्वात मोठ्या गोड्या पाण्यातील तलावांपैकी एक आहे.
  • कोल्लेरू बर्फ कृष्णा आणि गोदावरी डेल्टा दरम्यान स्थित. कोल्लेरू हे कृष्णा व पश्चिम गोदावरी या दोन जिल्ह्यात पसरले आहेत. 

  • कोल्लेरू हे कृष्णा आणि गोदावरी डेल्टा दरम्यान आहे आणि 308 किमी2 क्षेत्रफळ व्यापलेले आहे.
    • या दोन्ही नद्यांसाठी तलाव नैसर्गिक पूर-संतुलित जलाशय आहे.
    • निर्यातीसाठी मोठ्या प्रमाणात कोळंबी लागवडीमुळे, कोल्लेरू अभयारण्यातील रामसर साइट सध्या प्रदूषण आणि विद्रूपीचा सामना करत आहे.
    • कोल्लेरू तलावाचे पाणी आणि आसपासच्या जलीय वातावरणामुळे मासेमारीच्या कारणामुळे प्रदूषित होत आहे आणि स्थानिक रहिवाशांना तलावाचे आकार कमी करण्याच्या सरकारी उपायांचा प्रतिकार करणे सुरूच आहे.

खालीलपैकी कोणत्या राज्यात कोल्लेरू तळे आहे?

  1. तामिळनाडू
  2. मध्य प्रदेश
  3. केरळ
  4. आंध्र प्रदेश

Answer (Detailed Solution Below)

Option 4 : आंध्र प्रदेश

Lakes Question 9 Detailed Solution

Download Solution PDF

योग्य उत्तर म्हणजे आंध्र प्रदेश आहे.

  • कोल्लेरू तळे आंध्र प्रदेश राज्यात आहे.

Key Points 

  • कोल्लेरू तळे हे भारतातील सर्वात मोठ्या गोड्या पाण्याच्या तळ्यांपैकी एक आहे जे आंध्र प्रदेश राज्यात, एलुरु शहरापासून १५ किमी अंतरावर आहे.
    • कोल्लेरू कृष्णा आणि गोदावरी नद्यांच्या डेल्टाच्या मध्यभागी वसलेले आहे. कोल्लेरू दोन जिल्ह्यांमध्ये पसरलेले आहे - कृष्णा आणि पश्चिम गोदावरी.
    • हे तळे या दोन नद्यांसाठी नैसर्गिक पूर-संतुलन जलाशय म्हणून काम करते.
    • कोल्लेरू अभयारण्याचे रामसर स्थळ निर्यातीसाठी मोठ्या प्रमाणात झींगा शेतीमुळे प्रदूषण आणि अधोगतीचा सामना करत आहे.

Important Points 

राज्य

गोड्या पाण्याची तळी

तामिळनाडू

वीरानम तळे

मध्य प्रदेश

बडा तालाब

केरळ

सस्थमकोट्टा तळे

'तलावांची राणी' म्हणून ओळखले जाणारे सस्थमकोट्टा तलाव कोठे आहे?

  1. गुजरात
  2. केरळ 
  3. कर्नाटक
  4. महाराष्ट्र

Answer (Detailed Solution Below)

Option 2 : केरळ 

Lakes Question 10 Detailed Solution

Download Solution PDF

योग्य उत्तर केरळ आहे.

  • केरळच्या कोल्लमपासून 29 किलोमीटर अंतरावर तलावांची राणी म्हणून ओळखले जाणारे ​सस्थमकोट्टा तलाव आहे.
  • सस्थाम्कोत्ता तलाव किंवा सस्थमकोट्टा तलाव, ज्याला पाणथळ प्रदेशात म्हणून देखील वर्गीकृत केले जाते, ते केरळमधील सर्वात मोठे गोड्या पाण्याचे तलाव आहे.
  • तलावाचे नाव त्याच्या काठावर वसलेल्या प्राचीन सस्थ मंदिर (तीर्थक्षेत्र) यावरून ठेवले गेले आहे.

 
राज्य प्रसिद्ध तलाव

गुजरात
  • कंकरिया तलाव
  • नल सरोवर
  • सुरसागर तलाव
  • वस्त्रपूर तलाव
कर्नाटक
  • नागवारा तलाव
  • लिंगमबुधि तलाव
  • पिलिकुला तलाव

महाराष्ट्र
  • लोणार तलाव
  • तानसा तलाव
  • भंडारदरा तलाव
  • पानशेत तलाव

केरळ
  • पुन्नमडा तलाव
  • वेम्बनाड तलाव
  • अक्कुलम तलाव
  • वेल्लयानी तलाव

खालीलपैकी कोणते तलाव आंध्र प्रदेश आणि तामिळनाडूच्या सीमेवर आहेत?

  1. दल
  2. पुलिकट
  3. लोकटक
  4. सांभार

Answer (Detailed Solution Below)

Option 2 : पुलिकट

Lakes Question 11 Detailed Solution

Download Solution PDF

योग्य उत्तर पुलिकट आहे.

Key Points

  • पुलिकट सरोवर (याला पुलिकट लगून असेही म्हणतात) आंध्र प्रदेश आणि तामिळनाडूच्या सीमेवर आहे.
  • पुलिकट सरोवर हे भारतातील दुसऱ्या क्रमांकाचे खाऱ्या पाण्याचे सरोवर आहे.
  • हे आंध्र प्रदेश आणि तामिळनाडू राज्यांमध्ये पसरलेले आहे, त्यातील बहुतांश क्षेत्र आंध्र प्रदेशमध्ये येते.
  • हे सरोवर बंगालच्या उपसागरापासून श्रीहरिकोटा नावाने ओळखल्या जाणार्‍या अडथळा बेटाने वेगळे केले आहे.
  • पुलिकट तलाव हे विविध प्रकारच्या वनस्पती आणि प्राण्यांचे घर आहे, ज्यामध्ये असंख्य पक्षी प्रजाती आहेत, ज्यामुळे ते एक महत्त्वाचे पक्षी अभयारण्य आणि पर्यावरणीयदृष्ट्या महत्त्वपूर्ण क्षेत्र बनले आहे.

Additional Information

  • दल सरोवर:
    • दल सरोवर हे जम्मू आणि काश्मीरमधील श्रीनगर येथे असलेले एक लोकप्रिय पर्यटन आकर्षण आहे.
    • हे निसर्गरम्य सौंदर्य, निर्मळ परिसर आणि "राड" आणि "संकारा" नावाच्या तरंगत्या बागांसाठी ओळखले जाते.
    • हा तलाव बर्फाच्छादित पर्वत, मुघल बागा आणि मनमोहक हाउसबोटींनी वेढलेला आहे.
    • शिकारा, पारंपारिक लाकडी नौका, सामान्यतः दल सरोवरावर वाहतूक आणि प्रेक्षणीय स्थळे पाहण्यासाठी वापरली जातात.
  • लोकटक सरोवर :
    • लोकटक सरोवर हे ईशान्य भारतातील सर्वात मोठे गोड्या पाण्याचे सरोवर आहे, जे मणिपूरमध्ये आहे.
    • हे सरोवराच्या पृष्ठभागावर दिसणार्‍या फ्लोटिंग फुमडीस (वनस्पती, माती आणि सेंद्रिय पदार्थांचे विषम वस्तुमान) साठी ओळखले जाते.
    • हे सरोवर केबुल लामजाओ राष्ट्रीय उद्यानाचे निवासस्थान आहे, जे जगातील एकमेव तरंगणारे राष्ट्रीय उद्यान आहे आणि मणिपूरच्या कपाळ-शिंगे असलेल्या हरणांसाठी आश्रयस्थान आहे.
    • लोकटक सरोवर हे पर्यावरणीय समतोल राखण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावते आणि स्थानिक समुदायांसाठी उपजीविकेचे महत्त्वपूर्ण साधन आहे.
  • सांभार सरोवर :
    • राजस्थानमध्ये असलेले सांभर सरोवर हे भारतातील सर्वात मोठे खाऱ्या पाण्याचे सरोवर आहे.
    • हे फ्लेमिंगोसह स्थलांतरित पक्ष्यांसाठी हिवाळ्यातील महत्त्वाचे क्षेत्र आहे आणि रामसर साइट म्हणून ओळखले जाते.
    • सांभर सरोवर हे मीठ उत्पादनासाठी ओळखले जाते आणि तलावाच्या आजूबाजूला मीठाचे भांडे पाहायला मिळतात.
    • तलाव विस्तीर्ण खारट ओल्या जमिनींनी वेढलेला आहे, तो एक अद्वितीय लँडस्केप देतो आणि निसर्गप्रेमी आणि पक्षीनिरीक्षकांना आकर्षित करतो.

प्रसिद्ध 'चिल्का तलाव' कोणत्या राज्यात आहे?

  1. महाराष्ट्र
  2. आंध्र प्रदेश
  3. ओडिशा
  4. मध्य प्रदेश

Answer (Detailed Solution Below)

Option 3 : ओडिशा

Lakes Question 12 Detailed Solution

Download Solution PDF

योग्य पर्याय ओडिशा आहे.

  • चिल्का तलाव:
    • पूर्व भारतातील ओडिशा राज्यात वसलेले, चिल्का तलाव एक निमखार्‍या पाण्याचा तलाव आणि उथळ सरोवर आहे, हा पुरी, खुर्दा आणि गंजम जिल्ह्यात पसरलेला आहे.
    • 52 नद्या व ओढे यांद्वारे पुरवठा केलेले चिलिका जल क्षेत्र अनुक्रमे उन्हाळा आणि पावसाळ्यात 900 ते 1165 चौ.कि.मी. पर्यंत विस्तारलेले आहे.
    • नासपतीच्या आकाराचा खालचा भाग अंदाजे 64.5 किमी लांबीचा असून त्याच्या रुंदीत 5 ते 18 किमी पर्यंत विविधता आहे .
    • हे बंगालच्या उपसागरास 32 कि.मी. लांब आणि 1.5 कि.मी. रुंद वाहिनीने जोडले गेले आहे, त्यातील बहुतेक खाडीच्या समांतर वेगाने वेगळ्या अरुंद जिव्हेने वेगळे केलेले आहे ज्याची रुंदी 100 मीटर ते कित्येक किलोमीटरपर्यंत बदलते.
    • हे खारटपणा आणि खोलीच्या आधारे, खालचा भाग दक्षिणेकडील विभाग, मध्य विभाग, उत्तर विभाग आणि बाह्य जलवाहिनी अशा चार पर्यावरणीय क्षेत्रामध्ये साधारणपणे विभागले जाऊ शकते.
    • तलावामध्ये अनेक प्रकारची बेटे आहेत, त्यापैकी कृष्णप्रसाद, नालाबान, कालीजाई, सोमोलो आणि पक्षी बेटे प्रमुख आहेत.
    • चिल्का येथे 1985-87 मध्ये झुओलॉजिकल सर्व्हे ऑफ इंडिया नुसार नोंद झालेल्या प्राण्यांच्या 800 पेक्षा जास्त प्रजातीं 
    • यादीमध्ये बाराकुडिया लिंबलेस स्कंकसह अनेक प्रजाती आहेत, ज्या दुर्मिळ, असुरक्षित आणि धोक्यात आहेत.
    • चिल्का तलाव हा भारतातील सर्वात मोठा तलाव आणि जगातील सर्वात मोठा तलाव आहे.
    • स्थलांतरित पाणवठ्यासाठी हे भारतीय उपखंडात कोठेही वसलेले सर्वात मोठे हिवाळ्याचे मैदान आहे.

चिल्का तलाव:

खालीलपैकी कोणते भारतातील विवर तलाव आहे?

  1. लोणार सरोवर
  2. सांभार तलाव
  3. चिलीका तलाव
  4. वेंबनाड तलाव

Answer (Detailed Solution Below)

Option 1 : लोणार सरोवर

Lakes Question 13 Detailed Solution

Download Solution PDF

योग्य उत्तर लोणार सरोवर आहे. 

Key Points 

  • लोणार सरोवर
    • हे लोणार विवर म्हणूनही ओळखले जाते, हे एक अधिसूचित राष्ट्रीय भू-वारसा स्मारक आहे, खारट (10.5 चे pH), सोडा तलाव, बुलढाणा जिल्ह्यातील लोणार येथे आहे. म्हणून, पर्याय 1 योग्य आहे.
    • हे प्लाइस्टोसीन युगादरम्यान पृथ्वीच्या प्रभावासह लघुग्रहांच्या टक्करमुळे तयार झाले होते.
    • हे पृथ्वीवरील कोठेही बेसाल्टिक खडकामधील चार ज्ञात, अति-वेग, प्रभाव विवरांपैकी एक आहे.
    • हे दख्खनच्या पठाराच्या आत बसते - सुमारे 65 दशलक्ष वर्षांपूर्वी ज्वालामुखीच्या बेसाल्ट खडकाचे एक विशाल मैदान आहे.

Additional Information 

तलावाचा प्रकार

निर्मिती

उदाहरण

टेक्टोनिक तलाव

पृथ्वीच्या कवचातील फ्रॅक्चर आणि दोषांमुळे.

लडाखचे पॅंगॉन्ग त्सो सरोवर

क्रेटर तलाव

  • जेव्हा खड्डे आणि कॅल्डेरा पाण्याने भरतात तेव्हा तयार होतात.
  • विवर हा मुळात ज्वालामुखीचा उद्रेक आणि क्रियाकलापांमुळे जमिनीवर तयार झालेला गोलाकार उदासीनता आहे.

महाराष्ट्रातील लोणार सरोवर

हिमनदी तलाव

ही सरोवरे हिमनद्यांच्या क्षरणामुळे निर्माण झाली आहेत.

काश्मीरचा गंगाबल तलाव

भूस्खलन तलाव

भूस्खलन आणि खडक-धबक्यांनी तयार केले

गढवालचा गोहना तलाव

खालीलपैकी कोणते भारतीय शहर पिचोला तलावाच्या काठावर वसले आहे?

  1. आग्रा
  2. अहमदाबाद
  3. उदयपूर
  4. कर्नूल

Answer (Detailed Solution Below)

Option 3 : उदयपूर

Lakes Question 14 Detailed Solution

Download Solution PDF

योग्य उत्तर म्हणजे उदयपूर.

  • पिचोला तलाव उदयपूरचे सर्वात जुने आणि मोठे तलावपैकी एक आहे.
  • 1362 मध्ये महाराणा लाखाच्या राजवटीच्या काळात पिचू बंजाराने हा तलाव बांधला होता.

Additional Information 

भारतातील महत्त्वाचे तलाव

सर्वात मोठे गोड्या पाण्याचे तलाव वूळर तलाव, जम्मू आणि काश्मीर
सर्वात मोठे खारे पाण्याचे तलाव चिलिका तलाव, ओडिशा
सर्वात उंच तलाव चोलामु तलाव, सिक्कीम
सर्वात मोठे कृत्रिम तलाव गोविंद बल्लभ पंत सागर तलाव, उत्तर प्रदेश
सर्वात मोठे अंतर्देशीय खारे पाण्याचे तलाव सांभर तलाव, राजस्थान

जगातील सर्वात मोठे नदी बेट माजुली हे खालीलपैकी कोणत्या नदीशी संबंधित आहे?

  1. ब्रह्मपुत्रा
  2. गंगा
  3. इंडस
  4. गोदावरी

Answer (Detailed Solution Below)

Option 1 : ब्रह्मपुत्रा

Lakes Question 15 Detailed Solution

Download Solution PDF

योग्य उत्तर ब्रह्मपुत्रा आहे.​

Key Points

  • माजुली हे लोकांचे वास्तव्य असलेले जगातील सर्वात मोठे नदी बेट आहे.
  • हे आसाम राज्यात स्थित आहे आणि स्वतःच एक जिल्हा आहे.
  • ब्रह्मपुत्रा नदी आणि तिच्या उपनद्यांच्या प्रवाहातील ओघाच्या बदलांमुळे ते तयार झाले आहे.
  • हे राष्ट्रीय जलमार्ग 2 वर स्थित आहे, जो ब्रह्मपुत्रा नदीचा एक भाग आहे.
  • हे ब्रह्मपुत्रा नदी आणि सुबनसिरी नदीने वेढलेले आहे.

Hot Links: real cash teen patti teen patti pro teen patti octro 3 patti rummy teen patti master new version